Het Paleis van de Gouverneur

Op dinsdag 20 november brachten de Vrienden een bezoek aan het Paleis van de Gouverneur. Tijdens dit bezoek kregen de vrienden ook een uitleg over de geschiedenis van zowel het Fort Amsterdam, als het Paleis. Ook de bewoners werden niet vergeten.

Het Gouvernementshuis, of ‘Het Kasteel’, zoals het heel vroeger nog genoemd werd, was in eerste instantie het verblijf voor de directeuren van de W.I.C. Het zag er toen wel anders uit dan zoals we het nu kennen. Het betrof een houten gebouw dat later werd vervangen door een stenen woning, die de kern vormt van het huidige paleis. Het oudste deel van het gebouw bestond uit een paviljoen aan de voorzijde, dat door zijn lengte in twee vleugels werd gesplitst, met een centrale passage in het midden. Niet lang na de eerste bouw werd aan de achterzijde het tweede paviljoen, met de monumentale dubbele trap ervoor, toegevoegd. In 1765 vond de uitbreiding met een open galerij aan de havenzijde plaats. In deze staat bleef het gebouw circa honderd jaar zonder wijzigingen. In de jaren 1868-1870 werden intensieve verbouwingsplannen gemaakt. De uiteindelijke verbouwing bleef echter beperkt tot het bijtrekken van de open galerij tot het hoofdgebouw, de omzetting van de geprojecteerde balkonkamer in een “hangend” balkon en het aanbrengen van klassieke ornamenten aan de voor- en achterfaçades. In dit proces is de oorspronkelijke eenvoud van stijl aan de achterzijde verdwenen. De renovaties hadden ook betrekking op de overkapping, waarbij de gracieus gekrulde liggers werden weggehaald.
Desondanks was in de periode dat Gouverneur Barge aan het bewind was (1890 - 1901), een nieuwe verbouwing noodzakelijk. Blijkbaar is deze verbouwing afdoende geweest om aan de eisen van de tijd te beantwoorden, want pas tijdens het gouverneurschap van professor Römer (1983 -1990) werd een volgende grote restauratie noodzakelijk gevonden. 

Nadat men de trappen is opgegaan komt men in de entreehal, een mooie open ruimte met marmeren vloer. In deze ruimte hangt het portret van Koningin Beatrix van de Nederlandse kunstenaar Jacob Bruijn. Naast dit schilderij hangen de staatsieportretten van de oud-gouverneurs van 1929 t.m. 2002. De overige portretten van de gouverneurs, beginnende bij gouverneur Kikkert, hangen in de Gouverneursgalerij. Aan het eind van de gang hangt een prachtige vergulde spiegel. Deze spiegel is afkomstig uit het pand Scharloo 77 en werd door mw. Van der Kwast – Da Costa Gomez, de toenmalige eigenaresse van dit pand, in bruikleen afgestaan.

In de receptiezaal vinden de officiële ontvangsten plaats. In deze ruimte hangen schilderijen van o.a. Antilliaanse landschappen van Johannes Anemaet. Eveneens schilderijen van Dolf Henkes en Charles Eijck. In deze ruimte staat ook de vitrinekast met het originele galatenue van gouverneur Debrot. De blauwe eetkamer (foto) wordt gebruikt voor formele diners, maar ook voor vergaderingen; in deze ruimte hangt het authentieke portret van Casper Lodewijk van Uytrecht (waarnemend gezaghebber van 1842-1844). De drie achter elkaar liggende salons behoren tot de privé vertrekken van de gouverneur, maar worden ook voor informele bijeenkomsten gebruikt. Het is een prachtig gezicht als de deuren opengaan en men de drie salons, ieder met zijn eigen kleurschakering, achter elkaar ziet liggen. De rode, de grijze en de groene salon. De kunstwerken in iedere salon hebben eveneens een eigen karakter.

Via de balkonkamer werden we naar de tuin geleid, met het prachtige uitzicht op de haven. Daar werd ons een hapje en een drankje aangeboden door adjudant Ryan Cabenda, die het bezoek mogelijk heeft gemaakt.