Artikelen uit ons blad

Dit artikel is eerder in druk verschenen in De Archiefvriend

Het concern Spritzer & Fuhrmann was in de vorige eeuw een begrip, niet alleen op de Antillen, maar ook in vele andere landen. Op het hoogtepunt van hun bestaan had het bedrijf 32 zaken en meer dan 500 mensen in dienst.
Naast de uitgebreide juwelen- en horloge collectie, stond zij ook bekend om de mooie collectie kristal en porselein van de beste Europese merken, zoals: Daum, Lalique, Orefors en Wedgewood. Behalve de juweliers- en geschenkzaken waren er de optiekzaken, een eigen goudsmederij, horlogereparatie en de decoratie afdeling waar o.a. het verpakkings-materiaal werd gemaakt, zoals de buitengewoon mooie dozen en kistjes voor geschenken aan de koninklijke familie en andere gasten van het eiland. Voor de display en etalages was een vaste staf in dienst, die diverse prijzen heeft weten te behalen.

Familie Spritzer en familie Fuhrmann

In 1927 vestigde Wolf Spritzer zich op Curaçao. Hij was afkomstig van Budapest, waar hij tijdens de 1ste wereldoorlog zijn handelszaak verloren heeft. Na een verblijf van enige jaren in Berlijn vertrekt hij naar Curaçao. In 1929 komt zijn gezin over. Wolff Spritzer was getrouwd met Rosa Spritzer; het echtpaar heeft 2 kinderen, zoon Erno en dochter Frieda.

Charles Fuhrmann was afkomstig van Roemenië. In verband met de steeds erger wordende jodenvervolging verlaat hij zijn vaderland en vertrekt, via Wenen, naar Hamburg met de bedoeling om naar Venezuela te reizen. Uiteindelijk wordt zijn eindbestemming Curaçao. Via een medepassagier komt hij in contact met Wolf Spritzer, die op dat moment professionele hulp kan gebruiken.
Wolf Spritzer trekt zich in 1948, op 60-jarige leeftijd, uit het actieve zakenleven terug. Ook zijn zoon Erno is werkzaam in het bedrijf, maar gaat later met zijn echtgenote Ivy Capriles en kinderen in Nederland wonen.

Charles Fuhrmann is inmiddels getrouwd met Frieda Spritzer. Zij hebben twee dochters: Helga en Judith (ook wel Judy genoemd). Charles Fuhrmann wordt enige eigenaar en president-directeur van Spritzer & Fuhrmann.

Spritzer & Fuhrmann - concern

In het gebouw van Amador Maduro op de Handelskade huurt Wolf Spritzer een klein deel van het pand, waar hij zijn werkzaamheden als horlogemaker en goudsmid begon. Na de komst van Charles Fuhrmann werd de zaak "uitgebreid"; een raam werd verwijderd en vervangen door 2 paneeldeuren met 2 platte uitstalkasten, met daarin de horloges. Enige tijd later waren zij in de gelegenheid om van een rondreizend handelaar een hele collectie sieraden op te kopen. Het besluit viel om een deel hiervan op Aruba te gaan verkopen en in 1930 kon een zaakje in Oranjestad ge-opend worden. Inmiddels werd op de Handelskade een nieuw pand betrokken, nu op de andere hoek van de Windstraat, welke de naam "Relojeria Alemania" kreeg.

Hierna volgde een tweede zaak in de Heerenstraat, destijds de belangrijkste winkelstraat in Willemstad. Deze zaak verbouwde men diverse keren. Een van de mooiste versies was die met de "art deco" ruiten. In een later stadium kwamen er zuilen bij de ingang.
Tijdens de oorlogsjaren waren vooral de, op Curaçao en Aruba gelegerde, Amerikaanse militairen en schepelingen, die de havens aandeden, goede klanten. Het kooptoerisme kwam pas goed op gang na de 2e Wereldoorlog toen de passagiers-schepen Willemstad geregeld gingen aandoen. Het assortiment goederen bleef zich uitbreiden en voor de optische artikelen kwam een aparte afdeling.
De eerste optiekzaak en werkplaats kwam in de Heerenstraat. Later werden er optiek-zaken gevestigd op de hoek Breedestraat / Helfrichplein, in de Kerkstraat en in de jaren 70 werd het zeer moderne "Laboratorio" aan de Fokkerweg geopend, waar ook lenzen werden vervaardigd.
Ook de juwelierszaken werden uitgebreid. In het begin van de veertiger jaren werd een zaak in het KNSM-gebouw betrokken; tot 1954 de voornaamste zaak van S&F.
In de jaren vijftig werd op de hoek Helfrichplein / Breedestraat een nieuw pand gebouwd: de "Mainbuilding". Op de benedenverdieping was de collectie diamant, gouden sieraden en horloges. Op de 1ste etage een aparte afdeling voor zilveren gebruiksartikelen en een afdeling met zilveren en doublé sieraden, tassen en geschenkartikelen. Op de 3e verdieping waren de kantoren van de directie en op de 4e verdieping de goudsmederij en de horloge-makerij gevestigd. De zaak werd vooral bekend door zijn carillon en de figuren-omloop.

In de Breedestraat kwamen nog meer vestigingen van S&F: de "Plaza" (t.o. het Gomez Plein); "De Gouden Beker" (hoek Breedestraat / Heerenstraat), gespecialiseerd in porselein, serviezen en kristal en in 1968 de "Renaissance" in het voormalige gebouw van "Europa".
De administratie en decoratieafdeling waren sinds 1956 in het verdiepings-gebouw in de Middenstraat gevestigd en op Salinja kwam er een groot gebouw beschikbaar voor de magazijnen en de expeditie. Verder waren nog zaken gevestigd in de vertrekhal van het vliegveld "Hato" en bij de hotels: Hilton, Holiday Inn en Arthur Frommer. Bij de opening van het Promenade Shopping Center kwam daar ook een filiaal, speciaal voor de lokale clientèle.
Buiten Curaçao waren er nog diverse winkels op Aruba, St. Maarten en Bonaire Ook in New York was er een filiaal, speciaal als service verlening voor de aankopen gedaan op de Antillen. Bij het 50-jarig bestaan van het concern in 1977 waren er 32 zaken en meer dan 550 mensen in dienst, waarmee S&F een van de grotere werkgevers op de Antillen was. Na 1977 worden nog enige zaken geopend, waaronder een filiaal in het Holiday Inn Hotel op Aruba en een 4e zaak in het centrum van Aruba.

Onderscheidingen

In de loop der jaren heeft Charles Fuhrmann en het bedrijf S&F vele onder-scheidingen mogen ontvangen. Charles Fuhrmann wordt in 1960 benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau en in 1984 tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
Sinds 20 september 1967 mocht de firma Spritzer en Fuhrmann het predikaat "Hofleverancier" voeren.

In 1959, 1960 en 1961 wordt aan het bedrijf de "Diamonds-International Award" toegekend.
Aan Charles Fuhrmann wordt de Gouden Sleutel overhandigd van het in de Italiaanse stad Valenza gevestigde "Gold and Jewelry Federation Center".
In Hannover kreeg hij onderscheidingen van de voorzitter van de Kamer van Koophandel van Pforzheim, een van 's-werelds meest vooraanstaande centra voor gouden sieraden, uit naam van de "Federatie van Goudsmeden" en van het "Verbond van Zilversmeden".
In 1969, bij de viering van het 40-jarig agentschap voor Omega in Bazel - Zwitserland, werd een speciaal daartoe ontworpen, in goud en emaille uitgevoerd ontvangstregister, als blijk van waardering overhandigd. In 1972 volgde de benoeming van Charles Fuhrmann in de Orde van Verdienste van de Italiaanse Republiek en in 1975 ontving hij de Gouden Medaille van de Kamer van Koophandel van Milaan.

Op Curaçao mocht Charles Fuhrmann, die altijd veel interesse heeft getoond voor Public Relations, van de NAPRA (de vereniging van Antillianen die werkzaam zijn in de public relations sector) de "Cachu di Oro" in ontvangst nemen.
Naar aanleiding van de restauratie van het pand "Renaissance" werd door de Stichting Monumentenzorg de plaquette "Tua Res Agitur" uitgereikt.

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan worden er speciale jubileum postzegels uitgegeven en wordt door de bevolking van Curaçao een zonnewijzer aangeboden welke op de hoek Breedestraat / Gouvernementsplein wordt geplaatst.

Personeel

Bij het bedrijf Spritzer en Fuhrmann zijn veel lokale personen in dienst geweest, waarbij het opvallend is dat veel van hen meer dan 30 jaar in dienst zijn geweest. Een van de eerste werkneemsters was Julia Pinedo; zij kwam in dienst als jong meisje bij de zaak op de Handelskade en heeft tot op late leeftijd bij S&F gewerkt.



Helaas behoort dit alles nu inderdaad tot de geschiedenis. Begin jaren tachtig worden door het bedrijf grote verliezen geleden. De grote cruiseschepen, zoals de Michelangelo en de Queen Elisabeth, kwamen niet meer naar Curaçao en door de devaluatie van de bolivar in 1985 komt ook de koopkrachtige Venezolaan niet meer om inkopen te doen. Een reorganisatie in de jaren 1984 en 1985 mocht niet helpen en in 1990 heeft het bedrijf haar deuren moeten sluiten.

Een groot verlies voor het personeel, maar vooral voor Curaçao.